انواع کابل برق و کاربرد آن از نظر فشار یا سطح ولتاژ

کابل‌های فشار ضعیف (Low Voltage)

کابل‌های فشار ضعیف برای سیستم‌های توزیع برق داخلی مسکونی، تجاری و صنعتی با ولتاژ نامی تا ۱۰۰۰ ولت طراحی می‌شوند. این کابل‌ها معمولاً در برق‌رسانی روشنایی، پریزها، تابلوهای فرعی و فیدرهای کوتاه استفاده می‌شوند و عایق PVC یا XLPE دارند که نصب و نگهداری آسانی را فراهم می‌کند.

کابل‌های فشار متوسط (Medium Voltage)

کابل‌های فشار متوسط محدوده ولتاژ ۱ تا ۳۶ کیلوولت را پوشش می‌دهند و در شبکه‌های توزیع شهری و صنعتی کاربرد دارند. از آنها برای فیدرهای اصلی داخل سایت‌های بزرگ، اتصال پست‌های توزیع و تغذیه ماشین‌آلات صنعتی استفاده می‌شود. عایق‌های رایج این گروه XLPE و EPR هستند و انواعی مانند MV-90 و RHZ1 بسیار متداول‌اند.

کابل‌های فشار قوی و فوق‌قوی (High & Extra-High Voltage)

کابل‌های فشار قوی معمولاً برای ولتاژ ۳۶ تا ۱۲۰ کیلوولت به‌کار می‌روند و کابل‌های فوق‌قوی برای ولتاژهای بالاتر تا ۵۰۰ کیلوولت طراحی می‌شوند. این کابل‌ها عمدتاً در خطوط انتقال زیرزمینی طولانی‌مدت بین پست‌های اصلی و اتصال ایستگاه‌های بزرگ استفاده می‌شوند. عایق‌های Paper-Oil، XLPE و پوشش‌های فولادی یا آلومینیومی آنها را برای تحمل فشار الکتریکی بالا مناسب می‌سازند.

جدول مقایسه ولتاژ و کاربرد

دسته کابل	محدوده ولتاژ	کاربرد اصلی	نمونه عایق و نوع کابل
فشار ضعیف (LV)	تا ۱۰۰۰ ولت	تأسیسات مسکونی، روشنایی، پریز و تابلوهای فرعی	PVC، کابل NYY و افشان
فشار متوسط (MV)	۱ تا ۳۶ کیلوولت	شبکه توزیع صنعتی و شهری، فیدر داخل سایت	XLPE، EPR؛ کابل MV-90
فشار قوی (HV)	۳۶ تا ۱۲۰ کیلوولت	خطوط انتقال زیرزمینی بین شهرها	کاغذ-روغن، XLPE
فوق‌قوی (EHV)	بالای ۱۲۰ کیلوولت	انتقال طولانی‌مدت برق بین ایستگاه‌ها	Paper-Polymer

کاربرد کابل‌های فشار متوسط

تعریف و محدوده ولتاژ

کابل‌های فشار متوسط برای ولتاژ نامی بین ۱ تا ۳۶ کیلوولت طراحی می‌شوند و اغلب استانداردها، محدوده ۵ تا ۳۵ کیلوولت را پوشش می‌دهند. این کابل‌ها با عایق‌های XLPE یا EPR تولید شده و به‌عنوان یکی از اجزای کلیدی سیستم انتقال و توزیع برق شناخته می‌شوند.

کاربردهای اصلی

کابل‌های فشار متوسط معمولاً در مسیر بین پست‌های توزیع اصلی و مشترکان شهری و صنعتی قرار می‌گیرند و برق فیدرهای ورودی کارخانه‌ها، شهرک‌های صنعتی و تابلوهای میانی را تأمین می‌کنند.

علاوه بر این، این کابل‌ها برای اتصال ژنراتورها به شبکه، تغذیه تونل‌ها و سکوهای حفاری زیرزمینی و پیوند بین ترانسفورماتورهای میانی کاربرد دارند.

ویژگی‌ها و مزایا

عایق‌های XLPE و EPR در کابل‌های فشار متوسط مقاومت بالایی در برابر اضافه‌بار، دماهای بالا، رطوبت و اشعه UV ایجاد کرده و تلفات الکتریکی را کاهش می‌دهند.

این کابل‌ها به‌دلیل مقاومت مکانیکی بالا، طول عمر زیاد و مقاومت در برابر جونده‌ها و شرایط محیطی سخت، در پروژه‌های شهری و صنعتی به‌طور گسترده به‌کار می‌روند.

استانداردها و نکات نصب

نصب کابل‌های فشار متوسط باید بر اساس استاندارد IEC 60502-1 و IEC 60502-2 انجام شود و شامل محافظت مناسب با داکت یا شیلد، کاهش تنش مکانیکی و تهویه مسیر دفن است.

اجرای اتصالات پیش‌ساخته، دریل‌کاری دقیق مسیر و تست مقاومت عایق قبل از راه‌اندازی به دوام و ایمنی سیستم کمک می‌کند.